Misje specjalne są inną formą służby dyplomatycznej.Konwencja wiedeńska z 1961 r. dotycząca stosunków dyplomatycznych nie uregulowała sytuacji prawnej misji specjalnych, jakie wysyłane są od czasu do czasu przez jedno państwo do drugiego państwa, niezależnie od stałych przedstawicielstw dyplomatycznych utrzymywanych w ramach wzajemnych stosunków między tymi państwami. Zagadnienie powyższe było przedmiotem dyskusji w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ oraz prac przygotowawczych w Komisji Prawa Międzynarodowego. W rezultacie tych prac Zgromadzenie Ogólne w 1969 r. uchwaliło konwencję o misjach specjalnych.W dyskusjach nad sytuacją prawną i funkcjami misji specjalnych zwraca się uwagę, że były one jedyną formą kontaktów dyplomatycznych w dawnych wiekach, zanim państwa zaczęły tworzyć stałe przedstawicielstwa dyplomatyczne.
Category: Bezpieczeństwo międzynarodowe
GŁÓWNA FUNKCJA DAWNYCH MISJI
O ile jednak główną funkcją dawnych misji było przekazanie woli lub orędzia swego suwerena, to obecnie zadania misji są znacznie szersze i polegają przede wszystkim na negocjowaniu umów lub uczestnictwie w bardzo licznych kongresach i konferencjach wielostronnych. Praktyka wykazuje, że misje specjalne przyczyniają się do nawiązania lub przywrócenia normalnych stosunków albo do wzajemnego uznania państw. Coraz częściej państwa posługują się misjami specjalnymi; jest to jeszcze jeden dowód na poparcie tezy, ze różnorodność i intensyfikacja stosunków międzynarodowych w świecie współczesnym wymagają różnych form dyplomacji, zarówno takich, które były znane od dawna, jak i nowych.
SYTUACJA PRAWNA
Co do sytuacji prawnej misji specjalnych konwencja stwierdza, że można je wysyłać tylko za zgodą państwa przyjmującego. W czasie działalności misji jej szefowi i personelowi przysługują przywileje i immunitety zbliżone do przywilejów i immunitetow dyplomatycznych. Konwencja z 1969 roku stanowi uzupełnienie konwencji wiedeńskiej z 1961 roku dotyczącej stosunków dyplomatycznych.Umowy międzynarodowe są jednocześnie ważnym żródłemi prawa międzynarodowego, inaczej niż dawniej, kiedy rozwijało się ono głównie jako prawo zwyczajowe. Umowy są czynnikiem stabilizującym stosunki międzynarodowe.
ZASADA DOTRZYMYWANIA UMÓW
Zasada dotrzymywania umów (pacta sunt sewanda) stanowi fundament prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych, rawo zawierania umów z innymi państwami (ius tractatuum) od dawna zaliczane było — obok prawa prowadzenia wojen (ius belli) i prawa wysyłania i przyjmowania posłów (ius legationis) — do podstawowych atrybutów suwerenności państwowej w stosunkach z innymi państwami.Umowy międzynarodowe zawiera się w trybie ustalonym w ciągu długiej praktyki dyplomatycznej. Kwestie prawne związane z, zawieraniem i stosowaniem umów międzynarodowych w poważnym stopniu uregulowała wiedeńska konwencja o prawie traktatów, zawarta pod auspicjami ONZ w 1969 r.
FAZA ZAWIERANIA UMOWY
Pierwszą fazą zawierania umowy jest jej przygotowanie i podpisanie. Tekst umowy przygotowywany jest zazwyczaj w toku rokowań (negocjacji) prowadzonych między zainteresowanymi państwami na i konferencjach międzynarodowych, dwustronnych i wielostronnych.Konferencje międzynarodowe prowadzone są według pewnych tradycyjnie przyjętych zasad. A zatem odbywają się z reguły na obszarze państwa, które zaprasza na konferencję. Delegat tego państwa jest z reguły przewodniczącym konferencji (nie dotyczy to konferencji zwoływanych pod auspicjami ONZ lub innych organizacji międzynarodowych). Obrady toczą się na posiedzeniach plenarnych i w komisjach. Uczestnicy konferencji powinni wykazać się pełnomocnictwami wystawionymi w odpowiedniej formie.
PARAGRAFOWANIE
Samo parafowanie polega na złożeniu przez pełnomocników pod uzgodnionym tekstem umowy nie podpisów, lecz pierwszych liter imienia i nazwiska, tzw. paraf. Właściwe podpisanie umowy następuje później, często wykonują to osoby na wyższym szczeblu hierarchii państwowej, np. ministrowie spraw zagranicznych, gdy rokowania prowadzili ambasadorowie.W kręgu państw europejskich dawane umowy międzynarodowe sporządzane były w języku łacińskim, wieku XVIII i XIX przyjął się zwyczaj sporządzania umów w języku francuskim, który w tym [ okresie osiągnął rangę języka dyplomatycznego. Obecnie w praktyce dyplomatycznej język francuski wypierany jest przez język angielski — poczynając od traktatu wersalskiego, w 1919 r., który spisano w językach: francuskim i angielskim, jako autentycznych.
UMOWY DWUSTRONNE
Umowy dwustronne sporządzane są z reguły w dwóch językach (np. umowy polsko-węgierskie w języku polskim i węgierskim), przy czym każde państwo otrzymuje egzemplarz umowy we własnym języku i na egzemplarzu tym — zgodnie z tak zwaną zasadą alternatu — dane państwo figuruje na pierwszym miejscu. Karta Narodów Zjednoczonych spisana została w pięciu językach: angielskim, rosyjskim, francuskim, hiszpańskim i chińskim, przy czym wszystkie teksty są dokumentami równoprawnymi, określanymi w języku prawniczym jako autentyczne.Drugą fazą w procedurze zawierania umów międzynarodowych jest ratyfikowanie umów, czyli zatwierdzanie ich przez głowy państw, które są stronami umowy.
ORGAN RATYFIKUJĄCY
W Polsce organem ratyfikującvm wypowiadającym umowy międzynarodowe jest Rada Państwa. Do jej kompetencji należy także wystawianie pełnomocnictw do podpisania umów wymagających ratyfikacji. Polityczne znaczenie raty- ikacji zwiększało się w sposób istotny wraz z przekształcaniem się dawnych monarchii absolutnych na monarchie konstytucyjne i na system rządów parlamentarnych. Stała się ona ważnym instrumentem,za pomocą którego parlamenty burżuazyjne uzyskały poważny wpływ na politykę zagraniczną prowadzoną przez głowę państwa i rząd. W konstytucjach zastrzegano bowiem, że ważniejsze umowy międzynarodowe (traktaty przymierza, traktaty pokoju, u- mowy nakładające ciężary na obywateli, umowy handlowe) mogą być ratyfikowane przez głowę państwa jedynie za uprzednią zgodą parlamentu.
W KONSTYTUCJACH
Tak więc konstytucja Stanów Zjednoczonych stanowi, że prezydent ratyfikuje traktaty międzynarodowe za zgodą 2/3 Senatu. W świetle angielskiego prawa konstytucyjnego władza sprawowana jest zgodnie z formułą „król w parlamencie”. Oznacza to, że bez zgody parlamentu król nie może podejmować żadnych aktów urzędowych, a więc także zawierać u- mów, które by ograniczały w jakikolwiek sposób prawa obywateli. W konstytucjach innych państw burżuazyjnych wymieniane są zazwyczaj rodzaje ; ważniejszych umów międzynarodowych, których ratyfikacja nie może nastąpić bez zgody parlamentu (takie postanowienia zawierała m.in. polska konstytucja z 1921 r.).